Zonder het misschien goed en wel te beseffen, maken heel wat mensen gebruik van SaaS (Software as a Service). Deze strekking in de software wereld is bij het leeuwendeel van jonge technologie bedrijven de basis van het bedrijfsmodel.

Netflix, Spotify, Uber, Airbnb, en zelfs Whatsapp zijn allemaal voorbeelden van SaaS-bedrijven die door een gigantisch grote poel van individuen op heel frequente basis gebruikt worden.

Maar SaaS als concept is in principe helemaal niet nieuw. Wat wel nieuw is, is de volgende stap in de evolutie van SaaS. Dit artikel is gewijd aan wat volgens mij persoonlijk de twee grote ‘trends’ zijn die de toekomst van SaaS zullen vormgeven. Maar eerst…

De geschiedenis van SaaS

In een notedop is SaaS een vorm van software die geen installatie vergt. In de meeste gevallen kan je de software zelfs gebruiken via de internet browser.

Vroeger moest je naar de computerwinkel om Microsoft Office te kopen op een CD-rom en diende je dit dan vervolgens te installeren op je computer. Vandaag kan je Microsoft Office 365 direct gebruiken via het internet. De software hoef je niet langer te installeren, aangezien deze volledig in de cloud draait.

Het concept SaaS bestaat reeds sinds de jaren 60, alhoewel het destijds door het leven ging onder de noemer ASP (Application Service Providers). Destijds was het heel duur om een krachtige computer aan te schaffen. Je had als onderneming echt veel geld nodig om toegang te krijgen tot technologie. Om ervoor te zorgen dat ook kleinere ondernemingen en lokale organisaties toegang kregen tot bepaalde software, bouwden Application Service Providers een model dat toeliet om hun software te gebruiken via goedkopere computers.

De opmars van het internet zorgde er vervolgens voor dat er op globaal niveau miljarden ondernemingen en individuen verbonden werden. Het bleef pakken goedkoper om gebruik te maken van de diensten van ASPs. Het alternatief was immers het aankopen van dure hardware, dure software en dan nog eens support en training.

Gedurende de jaren 70 en 80 bleef het ASP model meegroeien met de verhoogde toegang tot het internet. Echter bleken heel wat ‘beloftes’ van het ASP model niet ingelost. Zo bleef het opzetten van een ASP relatief duur, en was schaalbaarheid geen fundament van het model. Dit leidde bijvoorbeeld tot een heel trage gebruikservaring.

Fast forward naar de jaren 90. Het begrip ASP verloor aan populariteit en SaaS werd heer en meester in de softwarewereld. Voor kenners is Concur het eerste echte SaaS bedrijf, zelfs al startte Concur niet als een pure SaaS speler. In de beginjaren verkocht Concur ook dure floppy’s en CD-roms via de traditionele computer winkels. Vervolgens stapte het over op het verkopen van softwarelicenties om dan te eindigen als een puur SaaS bedrijf wiens software toegankelijk werd via een internetbrowser.

Vandaag is SaaS echt overal. In media, productiviteit, mobiliteit en zo goed als alle andere sectoren zijn er verschillende voorbeelden te bespeuren. Voor zowel consumenten als bedrijven zijn er legio toepassingen. Zowel grote multinational alsook kleine startups hebben een bedrijfsmodel dat gebouwd is op SaaS. De snelheid waarmee SaaS ons leven bepaalt, lijkt ook nog toe te nemen. Zo zorgde de ganse Corona pandemie voor een ongeziene versnelling (take-away, e-commerce, video conferencing etc) van SaaS.

De toekomst van SaaS

Dat SaaS van vandaag op morgen niet zal verdwijnen, is bij deze hopelijk meer dan duidelijk. Wat we ook zien, is dat de invulling van SaaS aan de vooravond staat van een volgende evolutie.

We stellen dit vast omdat we meer en meer nieuwe SaaS bedrijven zien ontstaan die op zoek gaan naar een manier om zich te onderscheiden van de miljoenen andere SaaS-spelers. De dagen dat het design van de software, de snelheid waarmee alles werkt en de rekenkracht onderscheidende factoren waren liggen immers ver achter ons. Dit werd en wordt voornamelijk gedreven door de opmars van cloud-toepassingen (Amazon Web Services, Google Cloud en Microsoft Azure) en de toegankelijkheid tot technologie via de vele OpenSource communities op het interweb.

Wij zien in concreto twee elementen die vandaag worden toegepast door SaaS bedrijven die zich succesvol onderscheiden van de massa.

Expertise

Een eerste grote evolutie omschrijven we als kennis of expertise. Tot op heden is quasi alle SaaS relatief ‘dom‘. In die zin dat je als eindgebruiker zelf de kennis moet hebben om de respectievelijke software juist in te zetten. Het is niet zo dat de software de expertise in zich heeft om hetgeen waarvoor de software gemaakt is, te volbrengen. Toegegeven, dit is voornamelijk van toepassing voor taken die iets complexer zijn dan een berichtje sturen of een serie bingen.

Als je bijvoorbeeld als bedrijf een bepaald CRM-pakket kiest, dan moet je in veel gevallen zelf de expertise in huis hebben om die implementatie goed te doen ofwel moet je beroep doen op een externe consultant die je hierbij helpt. Om dan nog te zwijgen van het dagdagelijks gebruiken van de software en het aanpassen van de software aan nieuwe bedrijfsprocessen en dergelijke meer.

Volgens ons heeft de SaaS van de toekomst de expertise in zich en leert de software jou als gebruiker stapsgewijs hoe je een bepaald objectief kan bereiken met de software. Deze evolutie vergt voornamelijk de injectie of integratie van menselijke kennis in de software zelf.

Een SaaS bedrijf zoals Hubspot (CRM) zet al deels in op deze evolutie door een heel uitgebreide service hub in hun software te bouwen. De service hub stelt relevante kennis ter beschikking afhankelijk van de context waarin de eindgebruiker zich bevindt. Op die manier kan iemand die op zoek is naar bepaalde kennis snel en efficiënt het gepaste antwoord vinden in het product.

Opinie

De tweede grote evolutie omschrijven we als opinie. De insteek van deze trend lijkt iets minder technologisch hoogstaand, maar daarom niet minder belangrijk. In tegendeel zelf.

Vandaag heeft SaaS geen mening. Tot op heden onderscheidt software zich immers voornamelijk op functionaliteiten niveau. Maar naarmate dat het ontwikkelen van functionaliteiten – én de technische kennis die hierbij komt kijken – meer en meer een level-playing-field worden, worden pure functionaliteiten niet langer de reden waarom je voor social media software 1 dan wel voor social media software 2 kiest als eindgebruiker.

Daarenboven is SaaS relatief saai en koud. En dat, beste lezer, is net een gigantische opportuniteit. Als je als SaaS bedrijf een duidelijke mening en opinie hebt rond het doen van waarvoor jouw software ontwikkeld werd, waarom dan deze opinie niet integreren in je product? In concreto passen een aantal nieuwe spelers dit reeds toe aan de hand van een bepaalde methodologie die ze aan hun klanten aanreiken via al hun raakpunten en communicatiedragers, inclusief het product.

Een mooi voorbeeld hiervan is het bedrijf Superhuman. Dit jonge technologie bedrijf is actief in een industrie die bloedrood kleurt; de e-mailing industrie. Meer nog, Superhuman vraag 30 USD per maand voor een e-mail service. Wetende dat Google en Microsoft de markt domineren en e-mail volledig gratis aanbieden, maakt het ganse plaatje op het eerste zicht vrij absurd.

Toch slaagde Superhuman erin om meer dan 30 miljoen USD financiëring aan te trekken bij top-notch investeerders. Waarom? Wel net omdat Superhuman zoveel meer is dan een e-mail client. Superhuman zweert bij de 100ms regel die dicteert dat iedere e-mail interactie niet langer mag duren dan 100ms. De volledige manier van e-mailen werd vervolgens in een methodologie gegoten die hierop focust.

Het Superhuman product en alle daaraan gekoppelde functionaliteiten (een e-mail sturen, antwoorden op een e-mail, contactinformatie inwinnen en de status van een mail tracken) leven in functie van dat objectief en helpen om die doelstelling op een bepaalde manier te realiseren. Superhuman heeft een opinie rond het ‘doen’ van e-mail en vertaalt die mening in het product.

Als je eens van gedachten wil wisselen rond de toekomst van SaaS, voeg me dan gerust toe op LinkedIn of drop me een mailtje op ludwig@technologium.be.